E-akta pracownicze - procedura wdrożenia i obowiązki

E-akta pracownicze - procedura wdrożenia i obowiązki

Kompleksowy przewodnik po wdrażaniu elektronicznych akt pracowniczych - procedury, wymagania prawne i obowiązki pracodawcy.

ZKB

Zespół Klimat Biznesowy

Redakcja Biznesowa

14 min czytania

Wprowadzenie elektronicznych akt pracowniczych stanowi obecnie jedno z najważniejszych wyzwań dla polskich przedsiębiorstw dążących do cyfryzacji swoich procesów administracyjnych. Przejście z tradycyjnej dokumentacji papierowej na nowoczesne rozwiązania elektroniczne wymaga nie tylko odpowiedniego przygotowania technicznego, ale przede wszystkim dokładnego poznania obowiązujących przepisów prawnych oraz procedur wdrożeniowych.

Digitalizacja akt pracowniczych to proces złożony, który wpływa na wszystkie aspekty zarządzania zasobami ludzkimi w organizacji. Pracodawcy muszą nie tylko wybrać odpowiednie narzędzia technologiczne, ale również zapewnić zgodność z wymogami Kodeksu pracy, rozporządzeń wykonawczych oraz przepisów RODO. Właściwe wdrożenie e-akt może przynieść znaczące korzyści w postaci zwiększenia efektywności procesów kadrowych, redukcji kosztów przechowywania dokumentów oraz poprawy bezpieczeństwa danych osobowych pracowników.

Zalety wdrożenia elektronicznych akt pracowniczych

Digitalizacja dokumentacji pracowniczej przynosi przedsiębiorstwom wieloaspektowe korzyści, które wykraczają daleko poza zwykłą oszczędność miejsca biurowego. Elektroniczna forma przechowywania dokumentów radykalnie zmienia sposób zarządzania informacjami kadrowymi, oferując możliwości niedostępne w przypadku tradycyjnych rozwiązań papierowych.

Najważniejszą zaletą e-akt jest znaczące ułatwienie dostępu do dokumentacji. Pracownicy działu kadr mogą błyskawicznie odnaleźć potrzebne informacje bez konieczności przeszukiwania fizycznych archiwów. Szczególnie istotne jest to w przypadku firm zatrudniających dużą liczbę pracowników, gdzie tradycyjne metody archiwizacji mogą generować znaczące opóźnienia w procesach administracyjnych.

Elektroniczna dokumentacja eliminuje ryzyko zagubienia lub zniszczenia dokumentów papierowych. System automatycznych kopii zapasowych zapewnia ciągłość dostępu do informacji nawet w przypadku awarii sprzętu. Dodatkowo możliwość kontroli wersji dokumentów pozwala na śledzenie wszystkich wprowadzanych zmian

Aspekt środowiskowy digitalizacji akt również zasługuje na szczególną uwagę. Redukcja zużycia papieru, tonerów do drukarek oraz innych materiałów biurowych przekłada się nie tylko na korzyści ekologiczne, ale również na wymierne oszczędności finansowe. Firmy mogą znacząco ograniczyć koszty związane z zakupem materiałów biurowych oraz wynajmem przestrzeni magazynowej przeznaczonej na archiwizację dokumentów.

Przyspieszenie procesów kadrowych stanowi kolejną istotną zaletę e-akt. Możliwość zdalnego dostępu do dokumentacji umożliwia pracownikom uzyskanie potrzebnych informacji bez konieczności fizycznego przebywania w biurze. Jest to szczególnie cenne w erze pracy zdalnej i hybrydowej, gdy tradycyjne metody dostępu do dokumentów mogą stanowić znaczące ograniczenie.

Cyfrowe podpisywanie dokumentów eliminuje konieczność organizowania spotkań wyłącznie w celu złożenia podpisu na umowie lub aneksie. Pracownicy mogą podpisywać dokumenty elektronicznie z dowolnego miejsca, co znacząco przyspiesza procesy administracyjne i zwiększa elastyczność zarządzania zasobami ludzkimi

Bezpieczeństwo danych w systemach elektronicznych, przy właściwym wdrożeniu, przewyższa możliwości oferowane przez tradycyjne metody archiwizacji. Zaawansowane systemy szyfrowania, kontrola dostępu oparta na uprawnieniach użytkowników oraz szczegółowe logi aktywności zapewniają znacznie wyższy poziom ochrony informacji niż fizyczne przechowywanie dokumentów w szafach czy sejfach.

Porównanie kosztów: dokumentacja papierowa vs elektroniczna

Kategoria kosztówDokumentacja papierowaE-aktaOszczędności roczne
Materiały biurowe15 000 zł2 000 zł13 000 zł
Przestrzeń magazynowa24 000 zł0 zł24 000 zł
Czas pracy administracyjnej48 000 zł18 000 zł30 000 zł
Koszty utrzymania systemu5 000 zł12 000 zł-7 000 zł
Łączne koszty roczne92 000 zł32 000 zł60 000 zł

Podstawy prawne elektronicznych akt pracowniczych

Regulacje prawne dotyczące prowadzenia elektronicznych akt pracowniczych w Polsce opierają się na kilku kluczowych aktach normatywnych, które szczegółowo określają wymagania i procedury związane z cyfryzacją dokumentacji kadrowej. Fundamentalną podstawą prawną pozostaje Kodeks pracy, który w sposób ogólny reguluje kwestie związane z dokumentacją pracowniczą.

Szczegółowe wymagania dotyczące e-akt zawarte są w Rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 roku w sprawie dokumentacji pracowniczej. Ten akt wykonawczy precyzyjnie określa zasady prowadzenia dokumentacji w formie elektronicznej, wymagania techniczne oraz procedury, które pracodawca musi zastosować w procesie digitalizacji.

Pracodawca przechodzący na e-akta musi zapewnić autentyczność, integralność oraz poufność dokumentacji elektronicznej. Wymaga to zastosowania podpisu elektronicznego, pieczęci elektronicznej oraz zaawansowanych zabezpieczeń kryptograficznych zgodnych z obowiązującymi standardami technicznymi

Kluczowym obowiązkiem pracodawcy jest poinformowanie wszystkich pracowników o planowanej zmianie formy prowadzenia akt. Informacja ta musi zostać przekazana w sposób umożliwiający pracownikom zapoznanie się z nowymi procedurami oraz swoimi prawami w zakresie dostępu do dokumentacji elektronicznej.

Przepisy wymagają również zapewnienia pracownikom możliwości uzyskania dostępu do swoich akt w każdej chwili. Oznacza to konieczność wdrożenia systemu, który umożliwi nie tylko przeglądanie dokumentów przez uprawnione osoby z działu kadr, ale również dostęp dla samych pracowników do ich własnej dokumentacji.

System elektronicznych akt musi umożliwiać tworzenie kopii dokumentów w formie papierowej na żądanie pracownika lub organów kontrolnych. Pracodawca nie może ograniczać tego prawa, nawet jeśli prowadzi dokumentację wyłącznie w formie elektronicznej

Zgodność z przepisami RODO stanowi kolejny istotny aspekt prawny wdrażania e-akt. Rozporządzenie o Ochronie Danych Osobowych nakłada na pracodawców szczegółowe obowiązki w zakresie przetwarzania danych osobowych pracowników, które muszą zostać uwzględnione w procesie projektowania i wdrażania systemów elektronicznej dokumentacji.

Przykład praktyczny: Firma produkcyjna zatrudniająca 200 osób planuje wdrożenie e-akt od stycznia 2024 roku. Zgodnie z przepisami, pracodawca musi najpierw poinformować wszystkich pracowników o planowanej zmianie minimum 30 dni przed rozpoczęciem digitalizacji. Informacja powinna zawierać szczegóły dotyczące sposobu przechowywania dokumentów, zastosowanych zabezpieczeń oraz procedur dostępu do własnych akt. Dodatkowo firma musi zapewnić szkolenia dla pracowników działu kadr oraz wdrożyć procedury tworzenia kopii papierowych na żądanie.

Kluczowe akty prawne regulujące e-akta

  • Kodeks pracy - przepisy ogólne dotyczące dokumentacji pracowniczej
  • Rozporządzenie w sprawie dokumentacji pracowniczej z 10 grudnia 2018 r.
  • Rozporządzenie RODO - ochrona danych osobowych
  • Ustawa o podpisie elektronicznym
  • Rozporządzenie eIDAS - standardy europejskie dla podpisu elektronicznego

Szczegółowe etapy wdrażania e-akt w organizacji

Proces wdrażania elektronicznych akt pracowniczych wymaga systematycznego podejścia i realizacji kolejnych etapów w określonej sekwencji. Właściwe zaplanowanie każdego kroku ma kluczowe znaczenie dla powodzenia całego przedsięwzięcia i uniknięcia problemów prawnych oraz technicznych.

Kompleksowa analiza obecnego stanu dokumentacji

Pierwszy etap wdrażania e-akt obejmuje szczegółową inwentaryzację istniejącej dokumentacji pracowniczej. Pracodawca musi przeprowadzić audyt wszystkich akt, sprawdzając ich kompletność, aktualność oraz zgodność z obowiązującymi przepisami prawa pracy. Ten proces pozwala na identyfikację dokumentów wymagających aktualizacji, uzupełnienia lub usunięcia przed rozpoczęciem digitalizacji.

Podczas analizy należy szczególną uwagę zwrócić na dokumenty, które mogą zawierać błędy, nieaktualne informacje lub zostały sporządzone niezgodnie z obowiązującymi wzorcami. Wszystkie takie nieprawidłowości powinny zostać skorygowane przed przystąpieniem do skanowania i wprowadzania dokumentów do systemu elektronicznego.

Analiza powinna obejmować również ocenę stanu fizycznego dokumentów papierowych. Uszkodzone, zniszczone lub trudno czytelne dokumenty wymagają szczególnej uwagi podczas digitalizacji, a w niektórych przypadkach może być konieczne ich odtworzenie na podstawie dostępnych kopii lub innych źródeł

Opracowanie strategii wdrożenia

Przygotowanie szczegółowego planu wdrożenia stanowi fundament całego procesu digitalizacji. Plan ten musi zawierać precyzyjny harmonogram działań, określenie potrzebnych zasobów ludzkich i finansowych oraz podział odpowiedzialności między poszczególnych członków zespołu projektowego.

Kluczowym elementem planowania jest określenie strategii digitalizacji w zależności od specyfiki organizacji. Pracodawca może wybrać różne podejścia do procesu elektronizacji akt:

  1. Digitalizacja akt wszystkich pracowników jednocześnie
  2. Etapowe wdrażanie według działów organizacyjnych
  3. Elektronizacja akt tylko nowo zatrudnianych pracowników
  4. Wdrożenie ograniczone do określonych kategorii pracowników
  5. Podział według statusu zatrudnienia (aktualni i byli pracownicy)
Przepisy prawne kategorycznie zabraniają prowadzenia dokumentacji pracownika jednocześnie w dwóch formach. Dualizm polegający na równoległym prowadzeniu akt papierowych i elektronicznych tego samego pracownika jest niedopuszczalny i może skutkować sankcjami ze strony organów kontrolnych

Wybór odpowiedniej strategii zależy od wielkości firmy, liczby zatrudnionych pracowników, dostępnych zasobów oraz specyfiki branży. Mniejsze organizacje mogą zdecydować się na jednorazową digitalizację wszystkich akt, podczas gdy większe przedsiębiorstwa często wybierają podejście etapowe rozłożone na kilka lub kilkanaście miesięcy.

Wybór i konfiguracja systemu informatycznego

Selekcja odpowiedniego systemu do zarządzania elektroniczną dokumentacją pracowniczą stanowi jeden z najważniejszych elementów całego procesu wdrożeniowego. System musi spełniać wszystkie wymagania prawne dotyczące bezpieczeństwa, archiwizacji oraz dostępu do danych, a jednocześnie być intuicyjny i funkcjonalny dla użytkowników.

Podczas wyboru systemu należy zwrócić uwagę na następujące kluczowe funkcjonalności:

  • Zgodność z przepisami dotyczącymi elektronicznych akt pracowniczych
  • Możliwość integracji z istniejącymi systemami kadrowymi i płacowymi
  • Zaawansowane mechanizmy bezpieczeństwa i kontroli dostępu
  • Funkcje automatycznego tworzenia kopii zapasowych
  • Możliwość generowania raportów i zestawień
  • Obsługa podpisu elektronicznego i pieczęci elektronicznej
  • Intuicyjny interfejs użytkownika dla pracowników i administratorów
Wybrany system musi umożliwiać łatwe eksportowanie danych w przypadku zmiany dostawcy oprogramowania. Funkcja ta zapewnia ciągłość prowadzenia dokumentacji niezależnie od ewentualnych zmian technologicznych w przyszłości

Proces konfiguracji systemu powinien uwzględniać specyficzne potrzeby organizacji, strukturę organizacyjną oraz obowiązujące procedury wewnętrzne. Właściwe dostosowanie systemu do indywidualnych wymagań firmy ma kluczowe znaczenie dla efektywności jego późniejszego wykorzystania.

Digitalizacja dokumentów papierowych

Proces skanowania i digitalizacji istniejących dokumentów papierowych wymaga szczególnej precyzji i uwagi na jakość otrzymywanych plików cyfrowych. Dokumenty muszą być skanowane w rozdzielczości zapewniającej pełną czytelność tekstu oraz zachowanie wszystkich istotnych elementów, takich jak podpisy, pieczęcie czy adnotacje.

Podczas digitalizacji należy zastosować odpowiednie procedury zapewniające bezpieczeństwo danych oraz kontrolę jakości otrzymywanych plików. Każdy zeskanowany dokument powinien zostać sprawdzony pod kątem czytelności i kompletności przed wprowadzeniem do systemu elektronicznego.

Zdigitalizowane dokumenty muszą zostać opatrzone odpowiednimi metadanymi ułatwiającymi ich późniejsze wyszukiwanie i kategoryzację. Metadane powinny zawierać informacje o typie dokumentu, dacie utworzenia, autorze oraz innych istotnych charakterystykach

Szczególną uwagę należy zwrócić na zabezpieczenie dokumentów przed nieautoryzowanym dostępem podczas procesu digitalizacji. Wszystkie osoby uczestniczące w skanowaniu muszą być odpowiednio przeszkolone w zakresie ochrony danych osobowych oraz obowiązujących procedur bezpieczeństwa.

Harmonogram wdrożenia e-akt - krok po kroku

  1. Analiza obecnego stanu dokumentacji (miesiąc 1-2)
  2. Wybór systemu informatycznego (miesiąc 2-3)
  3. Przygotowanie infrastruktury technicznej (miesiąc 3-4)
  4. Szkolenie zespołu wdrożeniowego (miesiąc 4)
  5. Digitalizacja dokumentów pilotażowej grupy (miesiąc 5)
  6. Testy systemu i procedur (miesiąc 5-6)
  7. Pełne wdrożenie dla wszystkich pracowników (miesiąc 6-12)
  8. Monitorowanie i optymalizacja (ciągły proces)

Obowiązki pracodawcy w procesie wdrażania e-akt

Wdrożenie elektronicznych akt pracowniczych nakłada na pracodawców szereg szczegółowych obowiązków prawnych, których wypełnienie jest niezbędne dla zapewnienia zgodności z obowiązującymi przepisami. Obowiązki te dotyczą zarówno aspektów technicznych, jak i organizacyjnych procesu digitalizacji dokumentacji kadrowej.

Zapewnienie najwyższych standardów bezpieczeństwa danych

Ochrona danych osobowych pracowników stanowi absolutny priorytet w procesie wdrażania e-akt. Pracodawca musi wdrożyć kompleksowy system zabezpieczeń technicznych i organizacyjnych, który zapewni autentyczność, integralność oraz poufność elektronicznej dokumentacji pracowniczej.

System zabezpieczeń musi obejmować zaawansowane mechanizmy szyfrowania danych zarówno podczas przechowywania, jak i transmisji. Wszystkie dokumenty elektroniczne powinny być zabezpieczone przed nieautoryzowanym dostępem, modyfikacją lub usunięciem. Dodatkowo system musi zapewniać szczegółowe logowanie wszystkich operacji wykonywanych na dokumentach.

Kontrola dostępu do e-akt musi być oparta na zasadzie minimalnych uprawnień, zgodnie z którą każdy użytkownik systemu otrzymuje dostęp wyłącznie do tych dokumentów i funkcji, które są niezbędne do wykonywania jego obowiązków służbowych

Pracodawca ma obowiązek regularnego tworzenia kopii zapasowych elektronicznej dokumentacji oraz testowania procedur odzyskiwania danych. Kopie zapasowe powinny być przechowywane w bezpieczny sposób, preferowane w lokalizacjach geograficznie oddzielonych od głównego systemu, aby zapewnić ciągłość dostępu do dokumentów nawet w przypadku poważnych awarii technicznych.

System musi również umożliwiać wykrywanie prób nieautoryzowanego dostępu oraz automatyczne powiadamianie administratorów o podejrzanych działaniach. Wszystkie incydenty bezpieczeństwa powinny być dokumentowane i analizowane w celu ciągłego doskonalenia stosowanych zabezpieczeń.

Zgodność z wymaganiami RODO

Przepisy Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych nakładają na pracodawców szczegółowe obowiązki w zakresie przetwarzania danych osobowych pracowników w systemach elektronicznych. Wdrożenie e-akt musi uwzględniać wszystkie wymogi RODO dotyczące transparentności przetwarzania, praw osób, których dane dotyczą, oraz odpowiedzialności administratora danych.

Pracodawca musi zapewnić pracownikom pełną informację o sposobie przetwarzania ich danych osobowych w systemie elektronicznym. Informacja ta powinna zawierać szczegóły dotyczące celów przetwarzania, podstaw prawnych, okresu przechowywania danych oraz praw przysługujących pracownikom w związku z przetwarzaniem ich danych.

Pracownicy mają prawo dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia oraz ograniczenia przetwarzania. System e-akt musi umożliwiać realizację tych praw w sposób szybki i efektywny, zapewniając jednocześnie zgodność z wymogami prawa pracy

Szczególną uwagę należy zwrócić na zasadę minimalizacji danych, zgodnie z którą w systemie elektronicznym mogą być przechowywane wyłącznie dane osobowe niezbędne do realizacji celów, dla których zostały zebrane. Pracodawca musi regularnie weryfikować zakres przetwarzanych danych i usuwać informacje, które nie są już potrzebne.

Informowanie pracowników o zmianach

Obowiązek informacyjny wobec pracowników stanowi kluczowy element procesu wdrażania e-akt. Pracodawca musi w sposób jasny i zrozumiały poinformować wszystkich pracowników o planowanym przejściu na elektroniczną formę prowadzenia dokumentacji, wyjaśniając wszystkie związane z tym konsekwencje i zmiany w dotychczasowych procedurach.

Informacja przekazywana pracownikom powinna zawierać szczegółowe wyjaśnienie dotyczące sposobu przechowywania dokumentów elektronicznych, zastosowanych zabezpieczeń oraz procedur dostępu do własnych akt. Pracownicy muszą zostać poinformowani o swoich prawach w zakresie dostępu do dokumentacji oraz procedurach składania ewentualnych wniosków i reklamacji.

Pracodawca powinien zorganizować spotkania informacyjne lub szkolenia dla wszystkich pracowników, podczas których zostaną omówione praktyczne aspekty funkcjonowania systemu e-akt. Szczególną uwagę należy zwrócić na wyjaśnienie procedur dostępu do dokumentów oraz sposobów kontaktu z działem kadr w przypadku problemów technicznych

Komunikacja z pracownikami powinna mieć charakter dwukierunkowy, umożliwiając zadawanie pytań i wyrażanie ewentualnych wątpliwości związanych z wprowadzanymi zmianami. Wszystkie pytania i uwagi pracowników powinny zostać szczegółowo rozpatrzone i udzielone wyczerpujące odpowiedzi.

Przykład komunikatu do pracowników: "Szanowni Państwo, informujemy, że od dnia 1 marca 2024 roku nasza firma przechodzi na elektroniczną formę prowadzenia akt pracowniczych. Oznacza to, że wszystkie dokumenty związane z Państwa zatrudnieniem będą przechowywane w bezpiecznym systemie elektronicznym. Każdy z Państwa otrzyma indywidualny dostęp do swoich akt za pośrednictwem bezpiecznego portalu internetowego. W przypadku potrzeby, nadal będą mogli Państwo otrzymać kopie dokumentów w formie papierowej. Szczegółowe informacje o nowych procedurach zostaną przedstawione podczas obowiązkowych szkoleń zaplanowanych na najbliższe dwa tygodnie."

Wyzwania i trudności w procesie digitalizacji akt

Wdrażanie elektronicznych akt pracowniczych wiąże się z licznymi wyzwaniami technicznymi, organizacyjnymi i prawnymi, które mogą znacząco wpłynąć na powodzenie całego przedsięwzięcia. Świadomość potencjalnych trudności oraz przygotowanie odpowiednich strategii ich rozwiązywania ma kluczowe znaczenie dla skutecznej realizacji projektu digitalizacji.

Jednym z najważniejszych wyzwań jest zapewnienie odpowiedniego poziomu zabezpieczeń dla elektronicznej dokumentacji. Wymaga to znaczących inwestycji w nowoczesne technologie informatyczne oraz ciągłego monitorowania i aktualizowania systemów bezpieczeństwa. Koszty związane z wdrożeniem i utrzymaniem zaawansowanych zabezpieczeń mogą stanowić istotne obciążenie finansowe, szczególnie dla mniejszych przedsiębiorstw.

Ryzyko cyberataków i naruszeń bezpieczeństwa danych stanowi stałe zagrożenie dla systemów elektronicznych. Pracodawcy muszą być przygotowani na możliwość incydentów bezpieczeństwa oraz posiadać opracowane procedury reagowania kryzysowego i odzyskiwania danych po ewentualnych atakach

Opór pracowników wobec wprowadzanych zmian może stanowić kolejne istotne wyzwanie. Część zespołu może obawiać się trudności w obsłudze nowych systemów informatycznych lub wyrażać obawy dotyczące bezpieczeństwa swoich danych osobowych. Przezwyciężenie tych obaw wymaga intensywnej pracy edukacyjnej oraz zapewnienia odpowiedniego wsparcia technicznego podczas okresu adaptacji.

Kwestie związane z migracją danych z istniejących systemów papierowych lub starszych systemów elektronicznych mogą generować dodatkowe komplikacje techniczne. Proces ten wymaga szczególnej precyzji oraz dokładnego testowania, aby zapewnić integralność i kompletność przenoszonych informacji.

Zgodność z szybko zmieniającymi się przepisami prawa stanowi ciągłe wyzwanie dla administratorów systemów e-akt. Regulacje dotyczące ochrony danych osobowych oraz dokumentacji pracowniczej podlegają częstym aktualizacjom, co wymaga stałego monitorowania zmian prawnych i dostosowywania systemów do nowych wymagań

Problemy związane z kompatybilnością różnych systemów informatycznych używanych w organizacji mogą utrudniać pełną integrację procesów kadrowych. Zapewnienie sprawnej wymiany danych między systemem e-akt a innymi aplikacjami używanymi przez firmę wymaga często dodatkowych prac programistycznych i konfiguracyjnych.

Najczęstsze problemy podczas wdrażania

  • Problemy techniczne: awarie sprzętu, błędy oprogramowania, problemy z integracją
  • Opór pracowników: obawy przed zmianami, trudności w nauce nowego systemu
  • Koszty przekraczające budżet: nieprzewidziane wydatki na dodatkowe funkcjonalności
  • Problemy prawne: niezgodność z przepisami, błędy w procedurach
  • Jakość digitalizacji: nieczytelne skany, brakujące dokumenty
  • Bezpieczeństwo: naruszenia ochrony danych, nieautoryzowany dostęp

Długoterminowe korzyści z wdrożenia e-akt

Mimo licznych wyzwań związanych z wdrożeniem, elektroniczne akta pracownicze przynoszą organizacjom znaczące długoterminowe korzyści, które daleko przewyższają początkowe koszty i trudności implementacyjne. Korzyści te dotyczą wszystkich aspektów zarządzania zasobami ludzkimi i wpływają na ogólną efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa.

Oszczędności czasowe stanowią jedną z najważniejszych korzyści wynikających z digitalizacji akt. Pracownicy działu kadr mogą błyskawicznie odnaleźć potrzebne dokumenty bez konieczności przeszukiwania fizycznych archiwów. Automatyzacja wielu procesów administracyjnych pozwala na przekierowanie zasobów ludzkich na bardziej wartościowe zadania strategiczne.

Redukcja kosztów operacyjnych obejmuje nie tylko oszczędności na materiałach biurowych i przestrzeni magazynowej, ale również zmniejszenie kosztów związanych z obsługą dokumentacji papierowej. Eliminacja potrzeby drukowania, kopiowania i fizycznego przesyłania dokumentów przekłada się na wymierne oszczędności finansowe.

Elektroniczne akta umożliwiają znacznie dokładniejsze i szybsze generowanie raportów oraz analiz dotyczących zasobów ludzkich. Możliwość automatycznego przetwarzania danych kadrowych wspiera podejmowanie decyzji strategicznych opartych na rzetelnych informacjach statystycznych

Poprawa bezpieczeństwa danych stanowi kolejną istotną korzyść długoterminową. Właściwie wdrożone systemy elektroniczne oferują znacznie wyższy poziom ochrony informacji niż tradycyjne metody archiwizacji papierowej. Zaawansowane mechanizmy szyfrowania, kontroli dostępu oraz tworzenia kopii zapasowych minimalizują ryzyko utraty lub nieautoryzowanego dostępu do danych.

Elastyczność w zakresie dostępu do dokumentacji umożliwia sprawne funkcjonowanie w modelu pracy zdalnej i hybrydowej. Pracownicy mogą uzyskać dostęp do potrzebnych informacji niezależnie od swojej lokalizacji, co znacząco zwiększa efektywność procesów kadrowych i zadowolenie zespołu.

Możliwość łatwego skalowania systemu pozwala na dostosowanie rozwiązania do zmieniających się potrzeb organizacji. Rozrastające się firmy mogą bez większych trudności rozszerzyć system o nowych użytkowników i dodatkowe funkcjonalności

Zgodność z wymogami środowiskowymi i społecznymi coraz częściej oczekiwanymi przez klientów i partnerów biznesowych stanowi dodatkową wartość wynikającą z digitalizacji. Redukcja zużycia papieru i innych materiałów przyczynia się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju organizacji.

Studium przypadku - korzyści długoterminowe: Średniej wielkości firma IT zatrudniająca 150 osób wdrożyła e-akta w 2022 roku. Po dwóch latach funkcjonowania systemu zaobserwowano następujące korzyści: 70% redukcja czasu poświęcanego na wyszukiwanie dokumentów, 85% zmniejszenie kosztów materiałów biurowych, 100% eliminacja problemów z zagubionymi dokumentami oraz znaczące przyspieszenie procesów rekrutacyjnych dzięki możliwości zdalnego dostępu do wzorców dokumentów i procedur.

Zwrot z inwestycji w e-akta

RokKoszty wdrożeniaOszczędności roczneSkumulowany zwrot
180 000 zł25 000 zł-55 000 zł
215 000 zł60 000 zł-10 000 zł
312 000 zł60 000 zł+38 000 zł
412 000 zł60 000 zł+86 000 zł
512 000 zł60 000 zł+134 000 zł

Praktyczne wskazówki dla pracodawców

Skuteczne wdrożenie elektronicznych akt pracowniczych wymaga systematycznego podejścia oraz uwzględnienia praktycznych aspektów, które mogą znacząco wpłynąć na powodzenie całego przedsięwzięcia. Poniższe wskazówki oparte są na najlepszych praktykach organizacji, które z sukcesem przeprowadziły proces digitalizacji dokumentacji kadrowej.

Rozpoczęcie od projektu pilotażowego w wybranym dziale lub dla ograniczonej grupy pracowników pozwala na przetestowanie rozwiązań i procedur przed ich pełnym wdrożeniem. Takie podejście umożliwia identyfikację potencjalnych problemów oraz wprowadzenie niezbędnych korekt bez wpływu na całą organizację.

Zapewnienie odpowiedniego wsparcia technicznego dla użytkowników ma kluczowe znaczenie dla akceptacji nowego systemu. Utworzenie zespołu wsparcia wewnętrznego lub nawiązanie współpracy z zewnętrznym dostawcą usług informatycznych pozwala na szybkie rozwiązywanie problemów technicznych i minimalizację przestojów w pracy.

Regularne szkolenia i warsztaty dla pracowników powinny obejmować nie tylko podstawową obsługę systemu, ale również najlepsze praktyki w zakresie bezpieczeństwa danych oraz procedury postępowania w sytuacjach nietypowych. Wiedza użytkowników ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo całego systemu

Dokumentowanie wszystkich procedur i procesów związanych z obsługą e-akt ułatwia szkolenie nowych pracowników oraz zapewnia ciągłość działania niezależnie od zmian personalnych. Szczegółowe instrukcje powinny być regularnie aktualizowane w odpowiedzi na zmiany w systemie lub przepisach prawnych.

Monitorowanie wskaźników efektywności systemu pozwala na obiektywną ocenę korzyści wynikających z wdrożenia e-akt. Śledzenie takich parametrów jak czas dostępu do dokumentów, liczba błędów czy poziom zadowolenia użytkowników dostarcza cennych informacji do dalszego doskonalenia rozwiązania.

Lista kontrolna przed wdrożeniem

  1. Przeprowadzenie audytu obecnej dokumentacji
  2. Wybór certyfikowanego systemu e-akt
  3. Przygotowanie infrastruktury IT
  4. Szkolenie zespołu wdrożeniowego
  5. Opracowanie procedur bezpieczeństwa
  6. Przygotowanie komunikacji dla pracowników
  7. Przeprowadzenie testów pilotażowych
  8. Wdrożenie procedur kopii zapasowych

Najczęstsze pytania

Czy pracodawca może prowadzić akta niektórych pracowników w formie papierowej, a innych elektronicznie?

Tak, przepisy prawne nie ograniczają możliwości elektronizacji dokumentacji tylko części pracowników. Pracodawca może zdecydować o digitalizacji akt wybranych działów, nowych pracowników zatrudnionych od określonej daty, lub zastosować inne kryteria podziału. Absolutnie niedopuszczalne jest jednak prowadzenie dokumentacji tego samego pracownika jednocześnie w formie papierowej i elektronicznej.

Jakie wymagania techniczne musi spełniać system do prowadzenia e-akt?

System musi zapewniać autentyczność, integralność oraz poufność dokumentacji elektronicznej. Wymaga to zastosowania podpisu elektronicznego, pieczęci elektronicznej oraz zabezpieczeń kryptograficznych. System powinien również umożliwiać tworzenie kopii zapasowych, kontrolę dostępu użytkowników oraz szczegółowe logowanie wszystkich operacji na dokumentach.

Czy pracownicy mają prawo dostępu do swoich e-akt?

Tak, pracownicy mają prawo dostępu do swojej dokumentacji elektronicznej w każdej chwili. Pracodawca musi zapewnić odpowiednie procedury umożliwiające pracownikom przeglądanie swoich akt oraz uzyskiwanie kopii dokumentów w formie papierowej na żądanie. System powinien umożliwiać łatwy dostęp do własnej dokumentacji bez konieczności angażowania działu kadr.

Jak długo należy przechowywać elektroniczne akta pracownicze?

Okres przechowywania elektronicznych akt pracowniczych jest taki sam jak w przypadku dokumentacji papierowej i wynosi zazwyczaj 10 lat od zakończenia stosunku pracy. Jednak okres ten może się różnić w zależności od rodzaju dokumentu - niektóre dokumenty wymagają dłuższego przechowywania zgodnie z przepisami szczególnymi.

Jakie koszty wiążą się z wdrożeniem e-akt w firmie?

Koszty wdrożenia e-akt obejmują zakup lub licencję na system informatyczny, koszty digitalizacji istniejących dokumentów, szkolenia pracowników oraz bieżące utrzymanie systemu. Wysokość kosztów zależy od wielkości firmy, liczby pracowników oraz wybranego rozwiązania technologicznego. Długoterminowo inwestycja zwraca się poprzez oszczędności na materiałach biurowych, przestrzeni magazynowej i czasie pracy.

Co się dzieje z dokumentami papierowymi po digitalizacji?

Po prawidłowej digitalizacji i weryfikacji jakości skanów, oryginalne dokumenty papierowe mogą zostać zniszczone zgodnie z procedurami określonymi w przepisach o ochronie danych osobowych. Jednak zaleca się zachowanie oryginalów dokumentów o szczególnym znaczeniu prawnym przez określony okres w celu zabezpieczenia przed ewentualnymi problemami technicznymi.

Czy można wdrożyć e-akta bez zgody pracowników?

Pracodawca nie potrzebuje zgody pracowników na wdrożenie elektronicznych akt pracowniczych, ponieważ prowadzenie dokumentacji stanowi jego obowiązek prawny. Jednak musi poinformować wszystkich pracowników o planowanej zmianie oraz zapewnić im pełną informację o sposobie przetwarzania ich danych osobowych w nowym systemie zgodnie z wymogami RODO.

ZKB

Zespół Klimat Biznesowy

Redakcja Biznesowa

Klimat Biznesowy

Zespół doświadczonych ekspertów biznesowych z wieloletnim doświadczeniem w różnych branżach - od startupów po korporacje.

Eksperci biznesowiPraktycy rynkowi